داروی استیل سیستئین چیست؟
استیل سیستئین با عنوان N-استیل سیستئین (NAC) شناخته می‌شود. استیل سیستئین دارویی است که برای درمان مصرف بیش از حد پاراستامول و شل کردن مخاط غلیظ در افراد مبتلا به اختلالات برونش ریوی مزمن مانند ذات الریه و برونشیت استفاده می‌شود.علاوه بر این استیل سیستئین یک آنتی اکسیدان و القا کننده گلوتاتیون و دارویی است که می‌تواند به عنوان یک موکولیتیک در بیماران مبتلا به شرایط خاص ریوی و به عنوان پادزهر برای مصرف بیش از حد استامینوفن نیز استفاده شود.
این دارو خلط آور بوده و به اشکال دارویی مختلفی از جمله قرص و قرص جوشان در دسترس افراد قرار می‌گیرد. در ادامه بیشتر با این دارو آشنا خواهید شد.
طریقه مصرف قرص جوشان استیل سیستئین
دوز توصیه شده قرص جوشان استیل سیستئین یک بار در روز است. به بیمارانی که در سرفه مشکل دارند (بیماران مسن و ضعیف) توصیه می‌شود صبح‌ها یک عدد از این قرص جوشان را مصرف کنند. قرص جوشان استیل سیستئین را در نصف لیوان آب حل کنید و بلافاصله محلول را بنوشید.
بهترین زمان مصرف قرص جوشان استیل سیستئین
بهترین زمان مصرف قرص جوشان استیل سیستئین بعد از مصرف یک وعده غذایی و با معده پر است. در شرایطی که معده خالی باشد بهتر است قرص جوشان استیل سیستئین استفاد نشود.
استیل سیستئین و انواع موجود در بازار ایران
استیل سیستئین (NAC) در ایران به اشکال مختلف دارویی و با نام‌های تجاری گوناگون توسط شرکت‌های مختلف تولید و عرضه می‌شود. این دارو به صورت قرص‌های خوراکی، قرص‌های جوشان و محلول‌های استنشاقی در دسترس است و هر کدام برای شرایط و نیازهای خاصی طراحی شده‌اند.در ادامه به برخی از رایج ترین انواع موجود در بازار ایران اشاره می‌کنیم:
قرص‌های خوراکی
این نوع دارو بیشتر برای درمان بیماری های مزمن کبدی و به عنوان آنتی اکسیدان استفاده می‌شود. دوز رایج آن معمولاً 600 میلی‌گرم است و توسط شرکت‌های مختلف داخلی و خارجی تولید می‌شود.
قرص‌های جوشان
این شکل دارویی، به دلیل جذب سریع‌تر و سهولت مصرف، محبوبیت زیادی در بین بیماران دارد. قرص‌های جوشان استیل سیستئین برای بیماران مبتلا به بیماری های تنفسی مانند COPD و برونشیت مزمن تجویز می‌شود.
محلول‌های استنشاقی
این نوع برای بیمارانی که مشکلات حاد تنفسی دارند، مانند فیبروز کیستیک، مناسب است. محلول های استنشاقی مستقیماً وارد ریه ها شده و مخاط را تجزیه می‌کنند.
موارد مصرف قرص جوشان استیل سیستئین
استیل سیستئین در زمان ابتلا به بیماری‌های زیر و به منظور درمان این بیماری‌ها مصرف می‌شود:برونشیت و التهاب غشاهای مخاطی در راه‌های هوایی
آمفیزم
موکوویسیدوز یا فیبروز کیستیک
برونشکتازی (گشاد شدن مزمن مجرای هوایی)
۱. قرص جوشان استیل سیستئین برای ریه
این دارو به خصوص در بزرگسالان برای درمان بیماری‌های مرتبط با ریه تجویز می‌شود. پزشک برای کاهش علائم مشکلات ریه استیل سیستئین را همراه با داروهای دیگر تجویز می‌کند.
۲. قرص جوشان استیل سیستئین برای سرفه
برای بیمارانی که در سرفه کردن مخاط مشکل دارند، مصرف قرص جوشان در صبح توصیه می‌شود. قرص جوشان را در نصف لیوان آب حل کنید و بلافاصله محلول بدست آمده را بنوشید. البته ابتدا باید علت سرفه های مداوم مشخص شود.
۳. قرص جوشان استیل سیستئین برای کودکان
قرص جوشان استیل سیستئین ۶۰۰ میلی گرمی نباید توسط کودکان زیر ۲ سال استفاده شود. مصرف این قرص جوشان برای کودکان و نوجوانان تا ۱۸ سالگی مناسب نیست.
4. استیل سیستئین در بدنسازی
این مکمل التهاب و خستگی ناشی از ورزش را کاهش می‌دهد. همچنین سیتوکین‌های ضد التهابی را تنظیم می‌کند و آسیب ماهیچه‌های اسکلتی را پس از خستگی ناشی از فعالیت انقباضی به حداقل می‌رساند.
۵. استیل سیستئین زخم معده
سیستئین حاوی گوگرد است و به بهبود گاستریت کمک می‌کند. مصرف این دارو در بیماران مبتلا به گاستریت آتروفیک به مدت چهار هفته با دوز یک تا چهار گرم در روز تجویز شده است. نتایج آزمایشات نشان داده که ممکن است این دارو بهبود بیمار را سرعت بخشد.
دوز مصرف استیل سیستئین
دوز و مقدار مصرف قرص جوشان استیل سیستئین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. قرص‌های جوشان باید قبل از مصرف در آب حل شوند. برای مصرف آن نیز باید دستورالعمل‌های ارائه شده توسط پزشک را دنبال کنید. محلول بدست آمده باید در عرض ۲ ساعت مصرف شود. معمولاً در مجموع ۱۷ دوز از این دارو با فاصله ۴ ساعت مصرف می‌شود. اگر ظرف ۱ ساعت پس از مصرف دارو استفراغ کردید، دوز دیگری مصرف کنید.
موارد منع مصرف قرص جوشان استیل سیستئین
به تاریخ انقضای قرص جوشان استیل سیستئین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.هرگز قرص جوشان استیل سیستئین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
در صورت حساسیت به استیل سیستئین
عدم توانایی کافی در سرفه
موارد هشدار و احتیاط ویژه حین مصرف قرص جوشان استیل سیستئین
برخی از داروها در بعضی شرایط تجویز نمی‌شود و برخی دیگر در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد؛ بنابراین بهتر است که قبل از مصرف داروی برم هگزین، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:در صورتی که باردار هستید، قصد باردار شدن دارید و یا به نوزاد خود شیر می‌دهید.
اگر سابقه واکنش آلرژی به این دارو یا داروهای دیگر دارید.
اگر به هرگونه خونریزی مری یا مشکلات معده و روده (مانند زخم) مبتلا هستید.
اگر داروی خاصی اعم از داروهای تجویزی، غیرتجویزی یا گیاهی مصرف می‌کنید.
از جمله موارد احتیاطاتی قرص جوشان استیل سیستئین می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
استیل سیستئین حاوی لاکتوز است بنابراین کسانی که بیماری عدم تحمل لاکتوز دارند باید قبل مصرف با پزشک خود مشورت کنند.
قرص های جوشان استیل سیستئین معمولاً دارای مقادیری سدیم هستند که کسانی که منع مصرف یا محدودیت در مصرف نمک دارند باید در مصرف آن احتیاط بکنند.
مصرف طولانی مدت و مداوم این دارو منجر به آسیب ریه می‌شود.
تداخلات دارویی قرص جوشان استیل سیستئین
مصرف همزمان قرص جوشان استیل سیستئین با داروهای ضد سرفه باعث عدم دفع یا دفع جزئی خلط و ترشحات می‌گردد.مصرف همزمان قرص جوشان استیل سیستئین با تتراسیکلین باعث کاهش اثر تتراسیکلین می‌گردد بنابراین فاصله مصرف دو ساعتی بین این دو دارو باید رعایت گردد.
تجویز همزمان قرص جوشان استیل سیستئین با نیتروگلیسیرین ممکن است باعث افزایش اثر گشادکنندگی عروق و رقیق کنندگی خون ناشی از نیتروگلیسیرین شود.
عوارض قرص جوشان استیل سیستئین
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف قرص جوشان استیل سیستئین، از بین می‌روند.عوارض قرص جوشان استیل سیستئین خیلی شایع نیست ولی شامل واکنش‌های حساسیتی، انقباض برونش، ادم صورت، بثورات جلدی، آنافیلاکسی، گیجی، تب، تهوع و استفراغ می‌باشد.
عوارض غیرشایع
استوماتیت، سردرد، وزوز گوش
عوارض نادر
خونریزی
عوارض بسیار نادر
واکنش‌های افزایش حساسیت مانند خارش، کهیر، بثورات جلدی، تنگی نفس بخصوص در بیماران مبتلا به آسم- اسپاسم مجاری تنفسی.
شرایط نگهداری قرص جوشان استیل سیستئین
قرص جوشان استیل سیستئین را از دسترس کودکان دور نگه دارید.قرص جوشان استیل سیستئین را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
قرص جوشان استیل سیستئین در تماس با پلاستیک و بعضی فلزات بخصوص آهن، نیکل و مس، با آزاد کردن سولفیدهیدروژن، آنها را بی‌رنگ می‌کند. همچنین باعث تیره شدن نقره می‌گردد. این امر تأثیری بر قدرت اثر دارو ندارد بنابراین به دور از این اجسام نگهداری شود.
کلام پایانی
در این مقاله کاربرد اصلی و نحوه عملکرد قرص جوشان استیل سیستئین بر ریه را بررسی کردیم و در نتیجه به بیان عوارض، نحوه مصرف و نگهداری آن پرداختیم.با توجه به مطالب بیان شده از مصرف خودسرانه این دارو به خصوص در بیماری های ریوی خودداری کنید شاید پزشک تجویز بهتری داشته باشد.
